คนที่ติดตามการแข่งขันกีฬาฤดูหนาวมาโดยตลอด คงพอจะรู้จักกีฬาชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า Biathlon หรือ ไบแอธลอน กันมาบ้าง ฟังชื่อแล้วอาจจะไม่คุ้นเคยกันนัก เนื่องจากเป็นกีฬาเมืองหนาวที่มีประวัติยาวนาน และนิยมเล่นจัดการแข่งขันกันในช่วงฤดูหนาวโดยเฉพาะอย่างเช่นกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาว เพราะเป็นกีฬาที่ต้องผสมผสานการเล่นระหว่าง สกี และ การยิงปืน เข้าด้วยกัน สิ่งที่น่าสนใจก่อนจะมาเป็นกีฬาที่จัดแข่งขันในระดับสากล ในอดีตไบแอธลอนนั้นเป็นกีฬาที่เล่นในหมู่ทหาร น่าสนใจไม่น้อยเลยใช่ไหม มาดูกันว่าต้นกำเนิดของกีฬาชนิดนี้มีที่มาอย่างไรบ้าง
กีฬาไบแอธลอนและการฝึกอบรมทางการทหาร พัฒนาจนได้มาเป็นกีฬาสากล
ในประวัติศาสตร์กีฬาไบแอธลอน มีต้นกำเนิดจากการถูกพบรูปแกะสลักที่มีชายสองคนกำลังสะกดรอยตามสัตว์ด้วยสกี อยู่บนก้อนหินที่มีอายุมากกว่า 4,000 ปี มีรากฐานเริ่มแรกมาจากแถบสแกนดิเนเวียและฟินแลนด์ แสดงถึงวิธีการเอาตัวรอดของคน เป็นเหมือนรูปแบบการปกป้องชาติ ทำให้ไบแอธลอนมีบทบาทสำคัญที่เกี่ยวข้องกับทหารตั้งแต่ทศวรรษ 1700 เป็นต้นมา และการแข่งขันไบแอธลอนในครั้งแรกถูกบันทึกไว้ในปี 1767 ระหว่างนักสกี นักวิ่งซึ่งเป็นผู้ปกป้องพรมแดนสวีเดนและนอร์เวย์
ต่อมาสโมสรสกีแห่งแรกของโลก ถูกก่อตั้งขึ้นมาในประเทศนอร์เวย์ ในปี 1861 เพื่อส่งเสริมการป้องกันประเทศในระดับท้องถิ่น โดยมีการฝึกอบรมทางการทหารด้วยทักษะการเล่นสกี และการยิงปืนเข้าด้วยกัน เรียกทหารเหล่านี้ว่าหน่วยทหารลาดตระเวน นับตั้งแต่ปี 1919 มีชายผู้เข้าร่วมการแข่งขันไบแอธลอนเฉลี่ย 2,000 คน ในแต่ละฤดูหนาวของทุกปีในประเทศฟินแลนด์
การแข่งขันกีฬาไบแอธลอนในระดับนานาชาติครั้งแรก คือระหว่างการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวที่เมืองชาโมนิกซ์ ของฝรั่งเศสในปี 1924 ในระหว่างการแข่งขัน การลาดตระเวนทางการทหารได้ถูกรวมเป็นกิจกรรมสาธิต มีการดำเนินต่อไปจนถึงโอลิมปิกฤดูหนาวของปี 1928, 1936 และ 1948 จนกระทั่งในที่สุดได้เกิดความรู้สึกต่อต้านทางการทหารหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 หน่วยลาดตระเวนทางทหารจึงถูกละทิ้งจากการแข่งขันโอลิมปิก จนกระทั่งในปี 1960 ไบแอธลอนได้ถูกนำมาบรรจุไว้ในกีฬาโอลิมปิก มีการอนุญาตให้ผู้หญิงสามารถเข้าร่วมแข่งขันได้เป็นครั้งแรกในปี 1992
อุปกรณ์ที่ใช้ในการเล่นกีฬาไบแอธลอน ก็คือ อุปกรณ์ในการสกี ได้แก่ ไม้สกี แผ่นสกี และปืนไรเฟิล (Rifle) ซึ่งเป็นอาวุธปืนที่มีขนาดยาว นิยมใช้เป็นอาวุธของทหารในสงครามนั่นเอง
เมื่อได้ศึกษาที่มาที่ไปของกีฬาไบแอธลอนแล้วก็ทำให้รู้สึกทึ่งถึงวิวัฒนาการของมนุษย์ที่สามารถนำวิถีชีวิตของผู้คนดั้งเดิมมาประยุกต์จนเกิดเป็นกีฬาของเหล่าชายชาตรีและยังเกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติอีกด้วย ถึงแม้กีฬาไบแอธลอนจะยังไม่มีนักกีฬาของไทยเข้าร่วมการแข่งขันในโอลิมปิกฤดูหนาว แต่การได้ศึกษาถึงความเป็นมาของกีฬาที่เป็นที่รู้จักในระดับสากล ก็ทำให้เราได้รับความรู้ในเชิงทฤษฎี ซึ่งก็มีประโยชน์ไม่น้อยเลย ต่อไปหากเราได้ดูการแข่งขันกีฬาไบแอธลอน เชื่อว่าก็คงทำให้เราเข้าใจและรู้สึกอินกับการแข่งขันขึ้นมามากเลยทีเดียว